dinsdag 3 februari 2015

Waar rook is, is communicatie!

Rooksignalen zijn de oudste vorm van langeafstandscommunicatie. Wanneer iemand uit de Nederlandse cultuur denkt aan rooksignalen wordt dit als snel geassocieerd met een indiaan die met een lapje staat te wapperen boven een vuurtje, dit komtdoor de sociale constructie van hoe wij denken over de indianen en rooksignalen. 
Er zijn echter meer bevolkingsgroepen die gebruik maakte van rooksignalen. Geboren Amerikanen (indianen), Yamanas (ook een soort indianen), de oude Grieken, oude Chinezen en Aboriginal Australiërs gebruikte rooksignalen voor langeafstandscommunicatie.
Het gebruik van rooksignalen
Er werd op verschillende manieren gecommuniceerd, alle bevolkingsgroepen hadden hun eigen reden om rooksignalen te versturen. In het oude China bijvoorbeeld, werden rooksignalen gebruikt om langs de Chinese Muur, van toren naar toren elkaar te waarschuwen voor aanvallen van de vijand.
In Griekenland werd er een heel complex systeem ontworpen om het hele Griekse alfabet in cijfers om te zetten. Door het complexe systeem konden alleen de mensen die het begrijpen ook de rook ontcijferen, waardoor er geheime boodschappen konden worden verzonden. De wijze waarop de Grieken omgingen met de rooksignalen was een holistisch wijze, ze maakte het complex en het was onderdeel van de vormen van communicatie. Er werden berichten gestuurd, geen een duidende signalen.
Bij de Noord-Amerikanen werden er ook systemen bedacht, elke stam had een eigen systeem. Zij communiceerde vaak op een heuvel met wat vochtig gras om veel rook te krijgen. Ook de Noord-Amerikanen gebruikte, net als de Chinezen, de rooksignalen om andere te waarschuwen voor gevaar. Dit is een reductionistische denkwijze, de rooksignalen waren geen onderdeel van de communicatie. Het was een geheel nieuwe media vorm, het had niks weg van praten, tekenen of schrijven het waren korte signalen.
Deze verschillen werden door de omgeving bepaald, de omgeving determineerde of en hoe rooksignalen werden ingezet. De ene bevolkingsgroep had rooksignalen nodig voor veiligheid, andere voor de jacht en weer anderen om berichten te versturen.

Rooksignalen in de huidige maatschappij
Als er een gevaar is kan je veel makkelijker een telefoon, laptop of tablet pakken om hulp in te schakelen. Voordat je het vuurtje aan hebt is het gevaar al veel te dichtbij. Rooksignalen zijn veel te veel moeite om de behoefte om te communiceren van tegenwoordig nog te vervullen. Als je via rooksignalen moet gaan communiceren dat je jarig bent en dat je daar #blij mee bent, is je verjaardag voorbij voordat al je vrienden het weten.
Tegenwoordig wordt er wel nog gebruik gemaakt van Morse, een vorm van communicatie waar licht wordt gebruikt om signalen te geven. Dit is praktisch hetzelfde als rooksignalen maar dan eenvoudiger, betrouwbaarder en efficiënter. Hiermee wil ik zeggen dat er sprake is van remediatie, morse heeft veel weg van rooksignalen.
Er wordt ook gebruik gemaakt van rooksignalen, niet op de wijze van vroeger maar wel communicatie via rook. In het Vaticaan wordt er door de Rooms-katholieke kerk met witte rook gecommuniceerd dat er een nieuwe paus is. 

Bronnen
Onbekend, A. (2013). Waarom communiceert het Vaticaan eigenlijk nog met rooksignalen? . Geraadpleegd op 3-2-15, van http://www.nrc.nl/nieuws/2013/03/13/een-nieuwe-paus-waarom-witte-rook-en-geen-witte-vlag/
Onbekend, A. (2014). Smoke signal. Geraadpleegd op 3-2-15, van http://en.wikipedia.org/wiki/Smoke_signal
Deuze, M. (2012). Leven in de media. Geraadpleegd op 3-2-15, van https://www.youtube.com/watch?v=u4mVIlDphC4

Geen opmerkingen:

Een reactie posten